152 lata jednej z najsławniejszych sal koncertowych

Royal Albert Hall

Royal Albert Hall to sala koncertowa w Londynie poświęcona mężowi królowej Wiktorii, księciu Albertowi. Znajduje się ona w dzielnicy South Kensington w centralnym Londynie, w rejonie znanym powszechnie jako Albertopolis. Royal Albert Hall jest częścią pomnika upamiętniającego Alberta, niedaleko którego znajduje się Albert Memorial - pomnik ku jego czci. To także miejsce, gdzie znajdują się największe organy w Wielkiej Brytanii oraz siedziba Proms.

Budowa

Royal Albert Hall jest salą opartą na planie elipsy o wymiarach osi wielkiej 83 m oraz osi małej 72 m. Jeżeli chodzi o wysokość, to w najwyższym punkcie (sufit ma kształt kopuły) sala ma 41 m. W efekcie to „pomieszczenie” ma kubaturę prawie 87.000 m3. Tak naprawdę obiekt może pomieścić 8.000 widzów siedzących, a nawet znacznie więcej, uwzględniając miejsca stojące. Współcześnie jednak, z uwagi na wymogi bezpieczeństwa, sala przyjmuje w przybliżeniu „jedynie” 5.200 osób.
Wnętrza wykonane są w stylu starożytnych aren, co oznacza, że zainspirowane są obiektami rzymskimi. W sali znajduje się owalna płyta, wykończona drewnianym parkietem, otoczona ze wszystkich stron przez widownię o amfiteatralnym układzie, co potwierdza geometryczny układ sali. Na jednym z końców sali zamiast foteli umieszczona jest drewniana estrada o wysokości około 1 metra, wraz z podestami dla chóru. Za samą orkiestrą znajdują się również organy.
Ponad amfiteatralną częścią widowni znajdują się 3 piętra boksów. Tak jak w przypadku większości przegród w obiekcie, ich murowane ściany wykończone są tynkiem. Każdy z boksów ma kotary częściowo zasłaniające ich światło. Ponad boksami znajdują się kolejne rzędy wznoszących się podestów z fotelami.
Ostatnim poziomem są balkony, których podłogi – w przeciwieństwie do pozostałych w obiekcie – są betonowe. Zlokalizowane tam barierki przedzielone są zdobionymi rzeźbieniami słupami konstrukcyjnymi, które częściowo podtrzymują jeden z najciekawszych pod względem budowlanym elementów tego obiektu. Mowa o suficie – kopule.

Akustyka

Krótko po otwarciu obiektu stwierdzono, że w sali pojawia się bardzo duży problem z echem. Zdecydowano, że pod szklaną kopułą podwieszone zostanie velarium, czyli wielka płachta, w tym przypadku z płótna żaglowego. Z uwagi na zasłonięcie dachu w sali stracono dostęp do światła słonecznego. Niestety zamontowanie tkaniny nie przyniosło oczekiwanych efektów, nawet pomimo wielu dalszych eksperymentów związanych z wysokością podwieszenia oraz jej marszczeniem.

W latach 90. XIX wieku zaproponowano ciekawe i niezwykle wymyślne rozwiązanie, polegające na rozwieszeniu naciągniętych drutów z siatkami na króliki pod stropem. Pomysłodawcą tej metody był Wentworth Cole, który zapewniał, że ta technika pozwoli nie tylko na likwidację niekorzystnych zjawisk, ale także na przybliżenie dźwięków orkiestry czy mówcy do słuchacza. Niestety, nie zaobserwowano żadnego pozytywnego wpływu na akustykę, a pomysł ten kojarzy się z wieloma audiofilskimi pomysłami, które nie mają zupełnie racjonalnego wyjaśnienia. Niemniej jednak, pomysłodawca był przekonany o zbawiennym wpływie tej metody.

W 1941 roku wojna dotknęła również dziedzictwa kulturowego, niszcząc londyńską salę koncertową Queen's Hall. Koncerty zostały przeniesione do Royal Albert Hall w wyniku tej straty. Konieczne było odpowiednie dostosowanie wnętrza, aby poprawić jego akustyczne właściwości. W tym celu zdecydowano się na regulację wysokości velarium, a ostatecznie pozostawiono je na poziomie galerii, co znacznie zmniejszyło efekt echa. Zawieszono jednak kolejne elementy, tym razem "sztywne", nad orkiestrą, w postaci ekranu, który miał nie tylko poprawić akustykę, ale także chronić muzyków przed szklanymi odłamkami w przypadku pęknięcia szklanego dachu, co było szczególnie ważne w czasie wojny.

Po wojnie zainstalowano pierwszy element, który pozostał do dnia dzisiejszego. W 1949 roku całkowicie zrezygnowano z tkaniny na rzecz wewnętrznej kopuły, wykonanej z perforowanych płyt aluminiowych z warstwą wełny mineralnej. Oprócz właściwości pochłaniających dźwięk sufit ukształtowany jest tak, że rozprasza docierające do niego fale. Był to kolejny krok zdecydowanie poprawiający warunki w sali.

W okresie między 1968 a 1969 rokiem przeprowadzono wiele badań i analiz akustycznych w obiekcie. Jako wniosek zaproponowano całkowicie nowe rozwiązanie dachu, jednak ze względu na ograniczenia finansowe i wymagania remontowe, nie było to możliwe do zrealizowania. W związku z tym opracowano alternatywny sposób, polegający na podwieszeniu 135 ekranów akustycznych wykonanych z włókna szklanego, o kształcie odwróconych kopuł, nazywanych potocznie "grzybami", pod stropem. Ten pomysł znacząco zmniejszył zjawisko echa.

Na przełomie wieku XX i XXI wykonywano kolejne badania i eksperymenty z „latającymi spodkami”. Wykonano model sali z w skali 1:12, zmieniano położenie ekranów, ich liczbę czy wysokość. Ostatecznie, w 2001 roku, zrezygnowano z 50 z nich, a pozostałe 85 przekonfigurowano. Taki układ pozostał do dnia dzisiejszego.

Sława

Od momentu otwarcia Royal Albert Hall gościł różne gwiazdy i imprezy. Regularnie odbywają się tu festiwale muzyczne, koncerty, opery, bale, imprezy charytatywne, szkolenia, konferencje, bankiety, imprezy publiczne i turnieje tenisowe. Obecnie co roku w Royal Albert Hall odbywa się ponad 400 wydarzeń, czyli średnio więcej niż jedno dziennie. Kilkukrotnie swoje występy dawali tutaj Cirque du Soleil, a także znani artyści, jak np. The Beatles, Frank Sinatra czy Liza Minnelli.
Pod areną umiejscowione są ogromne zbiorniki wodne. Wykorzystuje się je w wodnych przedstawieniach, takich jak produkcja Madame Butterfly z 1998 roku. Wypełnienie obszaru scenicznego wodą zajmuje około godziny.
Pierwszy w historii turniej zapaśniczy sumo odbył się w Royal Albert Hall. Miało to miejsce w 1991 roku, gdy właśnie tu odbyły się zawody dziewicze tego starożytnego japońskiego sportu.